Internet nieodłącznie wpisał się w nasze codzienne życie, stając się miejscem, gdzie koncentruje się coraz więcej naszych działań. Pomimo swojej użyteczności, przestrzeń cyfrowa niesie ze sobą pewne zagrożenia, a jednym z nich jest tzw. „socjotechnika online”. Szczególnie podatne na to zjawisko są osoby starsze, które dorastały w erze bez dostępu do internetu i nowoczesnej technologii. Są one często charakteryzowane przez zaufanie, otwartość na potrzeby innych, chęć pomocy oraz umiłowanie rozmów i kontaktów z ludźmi.

Choć cechy te są godne podziwu i pozornie pozytywne, mogą stać się pułapką w świecie internetu. Oszuści doskonale wiedzą, jak wykorzystać te cechy dla swoich celów. Brak pełnej świadomości na temat możliwości technologicznych sprawia również, że seniorzy stają się łatwym celem manipulacji i zachęt do działań na korzyść oszustów.

Wobec tego niezwykle istotne jest zdrowe podejście do zaufania i odkrywanie dobra w innych, ale z zachowaniem ostrożności i sceptycyzmu, zwłaszcza w kontekście korzystania z internetu. Musimy być świadomi, że nasz altruizm i ufność mogą zostać wykorzystane przeciwko nam. Istotne jest więc bycie czujnym wobec możliwych zagrożeń i zrozumienie jak się przed nimi bronić.

Próby wyłudzenia pieniędzy czy danych osobowych to problem starożytny, a internet jako miejsce często kojarzone z anonimowością, stwarza nowe możliwości dla tych, którzy chcą manipulować i zdobywać nieuczciwe korzyści. Oszustwa online są faktem, z którym musimy się mierzyć, ale możemy temu przeciwdziałać poprzez odpowiednie działania i świadomość zagrożeń w przestrzeni internetowej.

Jak zatem można obronić się przed socjotechniką? Zapraszam do zapoznania się z poniższym poradnikiem!

Podstawową zasadą jest ostrożność w kontaktach z nieznajomymi lub osobami, które tylko pozornie wydają się nam znajome. Nie należy udzielać poufnych informacji ani podejmować działań na podstawie niespodziewanych wiadomości od nieznajomych online. Zawsze powinniśmy sprawdzić tożsamość osoby proszącej o poufne dane lub pieniądze. Należy również pamiętać, że nie każdy jest tym, za kogo się podaje, i nie przekazywać pieniędzy online na prośbę nieznajomych, nawet jeśli podają oni ważny powód.

Ważne jest także, aby działać bez pośpiechu i nie ulegać presji czasu. Oszuści często używają sformułowań typu: „natychmiast”, „szybko”, „niezwłocznie”, które mają na celu skłonić nas do działania bez zastanowienia. Nie powinniśmy otwierać podejrzanych załączników ani kliknąć w linki w e-mailach lub wiadomościach – są to popularne metody rozprzestrzeniania złośliwego oprogramowania!

Bądź świadomy i wyedukowany. Dowiedz się więcej na temat różnych rodzajów oszustw online. Poznaj popularne schematy oszustw, takie jak phishing, oszustwa telefoniczne czy fałszywe strony internetowe. Ustaw silne hasła do swoich kont online i unikaj używania tych samych haseł do różnych usług internetowych.

Nie obawiaj się pytać, sprawdzać i zgłaszać podejrzane działania. Jeżeli masz wątpliwości co do wiadomości lub prób oszustwa online, zgłoś je odpowiednim służbom ścigania lub organom regulacyjnym. Jeżeli coś jest dla ciebie niezrozumiałe, poproś o pomoc kogoś ze swojego otoczenia.

Warto również znać typowe triki wykorzystywane przez oszustów. Mogą oni udawać kogoś innego, np. członków rodziny, pracowników banków czy instytucji, wysyłać fałszywe e-maile lub wiadomości tekstowe wyglądające jak wiadomości od zaufanych źródeł, straszyć konsekwencjami i wywierać presję czasu, manipulować naszymi emocjami lub obiecywać atrakcyjne nagrody, zniżki lub oferty. Oszuści mogą też gratulować nam wygranej w loterii lub konkursie online, w którym nie uczestniczyliśmy, i prosić o opłatę wstępną lub dostarczenie swoich danych osobowych w celu odbioru nagrody.